Met Office 365 zet Microsoft stevig in op de cloud. Niet als eerste, maar wel meteen overtuigend. De opvolger van BPOS (Business Productivity Online Suite) maakt het voor bedrijven aantrekkelijker om de overstap te maken naar de webversies van kantoorpakketten. De belangrijkste drempel die nog genomen moet worden is de ingebakken huiver die bedrijven hebben voor de cloud.
Office 365 moet de standaard worden voor kantoorapplicaties in de cloud – voor grote bedrijven, maar ook voor eenpitters. Het feit dat abonnementen nu per gebruiker zijn af te sluiten, zorgt ervoor dat het pakket voor zzp’ers en kleine bedrijfjes interessant is. Het bezwaar van voorloper BPOS was dat het vanaf vijf licenties beschikbaar was. Er komen verschillende abonnementsvarianten. Vanaf 5,25 euro per gebruiker per maand is er een abonnement met de belangrijkste Office-toepassingen als webapplicatie. Het uitgebreidste abonnement kost 25,50 euro per gebruiker per maand en daarin zitten alle Office-toepassingen in de lokale variant en als online versie plus onder meer Exchange, SharePoint en Lync Online met uitgebreide ondersteuning. Het is in mogelijkheden en omvang nauwelijks vergelijkbaar met Google Apps wat mij betreft. Ik denk dat Google Apps met de introductie van Office 365 volkomen kansloos is op de zakelijke markt.
De financiële propositie
Het belangrijkste argument voor bedrijven om de overstap te maken is de financiële propositie. Een groot bedrijf met ongeveer 1.000 gebruikers is aan abonnementen ongeveer hetzelfde kwijt als het nu aan aanschaf- en licentiekosten heeft. De winst zit dus in de hardware- en beheerkosten, die vrijwel volledig verdwijnen. Dat is op jaarbasis een behoorlijk bespaarpotentieel.
Huiver voor de cloud
De huiver voor de cloud – hoe zeker is de beschikbaarheid en hoe veilig zijn de gegevens? – is in mijn ogen een achterhoedegevecht. In de komende vijf, zes jaar zal de IT steeds meer hybride vormen krijgen. Over tien tot vijftien jaar is het merendeel van de applicaties en bewerkingen in de cloud ondergebracht. De cloud gaat niet alleen het IT-landschap veranderen, maar ook het werk van de IT-ers. Met techneuten praten over de cloud, is net zoals met een kalkoen praten over het kerstdiner, dat is een mooi gezegde. De techneuten zullen zich moeten ontwikkelen als de server naar de cloud verdwijnt en de eindgebruiker veel zelfvoorzienend wordt. IT-ers zullen zich vooral met connectivity bezig moeten houden.
Migratie in enkele weken
Ik verwacht dat de officiële versie half juli gelanceerd wordt. Drie maanden na de release van de beta-versie, dat is een gebruikelijk termijn. Bovendien wordt van 10 tot 14 juli ook de Microsoft Worldwide Partner Conference in Los Angeles gehouden, een mooie gelegenheid voor de lancering.
Bedrijven die nu BPOS gebruiken, worden binnen een jaar door Microsoft overgezet naar Office 365. Nieuwe gebruikers die van de lokale Office-pakket over willen stappen naar de online versie (plus eventueel de lokale versie erbij) moeten rekenen op een migratietraject van een week voor een bedrijf van zo’n 25-50 gebruikers en twee tot drie weken voor de grotere bedrijven. Dat is ook afhankelijk van het pakket dat je kiest.
Jasper Kraak is trainer/consultant bij Microsoft-partner Qwise in Amsterdam. Hij is voor Microsoft bezig met het marktklaar maken van Office 365 en heeft sinds februari hierover presentaties gegeven aan zo’n 300 personen bij Microsoft-partners en grotere ondernemingen. Jasper Kraak is één van de eersten wereldwijd die de officiële Office 365-training gaat geven.
Office365 – Een grote winst voor klanten en partners
De afgelopen twee maanden heb ik veel tijd besteed aan Office365. Inmiddels zijn de eerste sessies voor zowel BPOS klanten als voor BPOS Partners achter de rug. Op grond van mijn eigen ervaringen en de feedback van de in totaal zo’n 200 deelnemers aan de sessies kunnen wat voorzichtige conclusies getrokken worden over de kansen en mogelijkheden van Office365.
Office365 omvat de volgende services en producten:
– Exchange 2010 Online
– SharePoint 2010 Online
– Lync 2010 Online
– Office Professional Plus Software (optioneel)
De features van de Online Collaboration Services benaderen de feature sets van deze zelfde producten in eigen beheer in zeer sterke mate. Voor standaard gebruik zal de beschikbare feature set de gehanteerde gebruiksvormen ver overtreffen. Office365 is geïntegreerd in Qwise Nebula Worqspace, en maakt deze werkplekvorm volledig uit de cloud, helemaal compleet.
Office365 werkt volgens het idee van ‘pay per use’; geen investeringen vooraf in hardware en/of software en er wordt afgerekend op basis van het aantal aan gebruikers toegekende licenties. Behalve dat er geen investeringen vooraf nodig zijn (op de voorbereidings- en migratie inspanningen na dan), is er verder ook geen onderhoud aan servers, services en infrastructuur nodig. Dus geen afschrijvingen en ook zeer verlaagde kostenposten ten opzichte van het zelf in huis halen van deze services. En toch de vrijwel volledige feature set kunnen benutten!
Was BPOS nog echt versie 1.0 van Microsoft Cloud diensten, Office365 is misschien wel meteen 4.0. Eén van de allerbeste verbeteringen vind ik persoonlijk de mogelijkheid om met de eigen bedrijfsgegevens aan te kunnen melden. Dit gebeurt middels de zogenaamde Active Directory Federation Services. Een gebruikers heeft dus niet langer twee gescheiden identiteiten (eentje voor het bedrijfsnetwerk en eentje voor de Online Diensten). Verder is de integratie tussen de 3 Services (Exchange, SharePoint en Lync) mijlen verder dan dat in BPOS het geval was.
Prijstechnisch is Office365 scherp geprijsd. Alleen al voor licenties ben je eenzelfde bedrag kwijt bij ca. 1000 gebruikers als voor Office365. Microsoft Partners verdienen 6% van de door een klant gegenereerde omzet Office365 licenties. In het eerste jaar komt daar nog eens 12% bij. Verder liggen er volop mogelijkheden voor het partner kanaal om hun klanten te ondersteunen bij implementatie en migratie en scholingsmogelijkheden voor eindgebruikers.
De daadwerkelijke winst voor Office365 klanten ligt namelijk zeker niet alleen bij de kostenbesparingen op infrastructuur en onderhoud maar bij een zinvol en doordacht gebruik van de Collaboration Services en Office pakketten. Daar is echt veel te halen voor klanten en dus veel te bieden voor de Partners.
Microsoft maakt steeds meer Cloud Services bereikbaar, een overzicht.
Al ruim 2 jaar staan veel artikelen in het teken van de Cloud. Maar als puntje bij paaltje komt dan blijken de aantallen organisaties die ook werkelijk gebruik maken van het Cloud concept nog niet overweldigend. Sommigen beweren dat een eigen Datacenter ook een Cloud is, een private Cloud.
Cloud gaat niet (alleen) over een fysieke locatie van resources, belangrijker is de mate van elasticiteit en daarmee de mate van geautomatiseerd workloads kunnen laten starten en stoppen. Het grote voordeel daarvan is dat je in principe alleen kosten hebt als er workloads draaien; pay per use.
Daar kunnen we over het algemeen in onze eigen datacenters voorlopig nog niet aan tippen. Ook als de hardware stil staat kost het geld. Vaste kosten plus variabele kosten dus.
De Cloud portfolio van Microsoft omvat inmiddels een aantal producten die het ook voor IT afdeling die niet over state-of-the-art technische vaardigheden beschikt mogelijk maken om gebruik te maken van elastische Cloud workloads. Alleen variabele kosten voor de workloads die daadwerkelijk gebruikt worden.
Business Productivity Online Suite
Een viertal Microsoft Services waarvoor per gebruiker per maand betaald wordt: Exchange, SharePoint, OCS en LiveMeeting (de services zijn ook afzonderlijk verkrijgbaar). BPOS bestaat inmiddels ruim 2 jaar en schoorvoetend raken organisaties aan het concept gewend. De mailbox in de Cloud, Office documenten in de Cloud, is dat wel te vertrouwen? Betaling per gebruiker.
Office 365
De groots aangekondigde opvolger van BPOS omvat de meest recente versies van de drie grote Collaboration Service van Microsoft: Exchange 2010, SharePoint 2010 en Lync 2010. Veel van wat BPOS nog niet te bieden had, zit wel in Office365: Single Identity, Rich Coexistence, Public IM en Presence en uitgebreidere beheer mogelijkheden. Beschikbaar medio(?) 2011. Betaling per gebruiker (meerdere opties beschikbaar).
Windows Intune
Windows Intune (beschikbaar per 23 maart 2011) is de eerste voorbode van wat komen gaat: de System Center producten in de Cloud. Met Windows Intune worden Windows Clients beheerd voor wat betreft security, patching, software inventaris en policies. Beheer op afstand, ook als de Clients geen lid zijn van een domain, aanzienlijk eenvoudiger in gebruik dan de System Center producten (SCCM, SCOM). Betaling per client.
Microsoft Dynamics CRM Online
Het klantenbeheer systeem online, overal vandaan benaderbaar met alle functionaliteiten die ook met het pakket in huis beschikbaar zijn. Betaling per gebruiker.
Windows Azure
Het Azure platform gaat nog een stap verder waar het elasticiteit betreft: betaling per instance, opslag en bandbreedte. Voor veel IT organisaties gaat dit een stap te ver: die willen een Operating System waarop ze hun applicaties beheren, Azure zegt eerder: “OS? Who needs an OS!?” Het hele Azure concept werkt volgens het principe van Scale-Out, als er meer performance gevraagd wordt dan worden er niet meer resources aan de instances toegekend (scale-up) maar er worden meer instances aan het proces toegekend.
AppFabric: Het is voor .NET ontwikkelaars echt niet zo heel moeilijk om applicaties geschikt te maken om deze met AppFabric op Azure te laten draaien. De missende schakel ligt op het gebied van Infrastructuur kennis.
Compute: omvat een drietal rollen plus bijbehorende storage, queus en connectivity.
De Web Role is geschikt om .NET We applicaties op te laten draaien volgens IIS7 principes
De Worker Role draait processen die o.a. vanuit de Web Role geinitialiseerd worden.
De VM Role (beta) maakt het mogelijk om Virtuele Machines vanuit een eigen Hyper-V omgeving volgens het Scale-out principe naar Azure te porteren.
Azure SQL: Alle rollen van een SQL Server Instance in de Cloud.
SQL Azure Database SQL Server zoals we die kennen, alleen als backend (database only) in te zetten.
SQL Azure Data Sync Het bouwen van meerder instances van eenzelfde Database, bevindt zich nog in de CTP fase.
SQL Azure Reporting Reporting Services voor het genereren van rapporten uit Databases in huis en/of online, bevindt zich nog in CTP fase.
Office365: Setting up SSO (ADFS) and DirSync
On a Domain Controller
– Verify UPN Values in Active Directory:
Import-Module Active Directory
CD AD:
Get-ADUser -Filter * | FL UserPrincipalName
On the ADFS Server
– Install Microsoft Online Services Connector -> MSOnlineConnector-en.msi
– Install ADFS 2.0 -> ADFSSetUp.exe, Valid Public Certificate
– Install Microsoft Online Services Identity Federation Management Tool -> FederationConfig.msi
– Add a Federated Domain -> Microsoft Online Services Identity Federation Management Tool -> PowerShell opens
(Note: the DomainName mentioned here is already taken…..by me :-))
$cred = Get-Credential
Set-MSOLContextCredential -MSOLAdminCredentials $cred
Add-MSOLFederatedDomain -DomainName 365onnebula.net
WARNING: Please verify 365onnebula.net ownership by adding a DNS ms12345678.365onnebula.net CNAME record targeting ps.microsoftonline.com
– Add CNAME Record in Public DNS, wait 5-15 minutes, rerun:
Add-MSOLFederatedDomain -DomainName 365onnebula.net
Get-MSOLFederationProperty -DomainName 365onnebula.net
– The output of both your local ADFS Server and MicrosoftOnline should be exactly the same!!
On the Directory Synchronization Server
This must be a 32-bits Server OS (x86), member of the domain but not a Domain Controller.
To enbale Directory Synchronization go to:
– https://portal.microsoftonline.com -> Admin -> Domains -> Activate Active Directory Synchronization
– Install dirsync.exe (x-32 only, not on a Domain Controller), and follow the procedure. By default synchronization occurs every three hours. To force synchronization:
– Run DirSyncConfigShell.pcs1 -> PowerShell opens
Start-OnlineCoexistenceSync
Building Rich Coexistence on Office365 Beta, Part I
Building Rich Coexistence on Office365 Beta, Part I
Shortly after visisting the Office365 Ignite Session in Dublin (Feb.2011) I finally got my beta-account for Office365. As a BPOS Trainer/Consultant I was really looking forward to the Enterprise Features in Office365. So I ran into building one of the more complex scenario’s on Office365, Rich Coexistence for Exchange.
Rich coexistence is considered to be a long term relationship between Exchange On premises and Exchange Online and it should make no difference in the user experience whether their mailbox is locally hosted or in the cloud.
Roadmaps are not easily found, I just took the Lab Manual from the Ignite Sessions and went along. And while doing this, the steps are not so hard to get. So here they come:
- Build and AD Domain, a server running Exchange 2010 SP1 (don’t be too hasty in applying Rollup 2, you might need to unistall that one), a server prepared for installing ADFederation Services 2.0 (can be your DC, a server (x86) for installing the Directory Synchronization Tool.
- Choose a nice Public Domain Name, Register it somewhere, get a wildcard certificate.
- Make sure your Domain is mailable in your Exchange deployment, inbound, outbound, OWA, Outlook Anywhere, Unified Messaging. The works.
- Set domain users to logon through a UPN with the domainsuffix of your public domain.
- Add your Custom/Vanity domain to your Office365 account, either through the Portal or through the tool delivered with the ADFSconfig.msi. You will need access to your public DNS settings to verify ownership of the domain namespace.
- Setup the Directory Synchronization server and Synchronize. Verify the synchronized users in the Portal
- Assign licenses to the users.
- Install ADFS 2.0.
- Install the wilcard certificate (re-keyed for the IIS Instance on that server), in IIS.
- Configure Identity Federation with the adfsconfig.msi delivered powershell commands.
Verify configuration in the ADFS Management Console. - Verify Identity Federation by logging on to the Portal with your UPN, you will not be promted for a password but redirected to your ADFS Server.
So, that was the easy part, that’s why it is called Part I. In a couple of days I will layout the Exchange Federation.
If you do not have a beta-account yet, sign-up for one! In the meanwhile set up your test environment and make it work.
Have Fun!
Office365 Ignite Sessies in Dublin
Office365 Iginite Conference, 7 – 10 februari 20110, Dublin
In de afgelopen twee jaar heb ik ongeveer 25 keer de BPOS ééndagstraining voor Nederlands Microsoft Partners gegeven. Ik noemde BPOS wel Cloud 1.0, as is.
Vandaag ben ik in Dublin gearriveerd voor de Office365 Ignite Conference en zal ik de komende dagen verslag doen van wetenswaardigheden die ik hier te horen krijg.
Dag 1
De eerste demo’s; het lijkt in niets meer op BPOS voor zover het de verschillende webinterfaces betreft. Dat is even wennen maar het is wel een stuk beter zo.
Opmerkelijk is dat Office Pro Plus de naam gaat worden voor de subscription via Office365 en dat daarnaast de VLK versie gewoon Office 2010 blijft heten (met een jaartal dus). Deze Subscription versie gaat niet werken in Citrix/RDS omgeveingen. Maar weer wel in VDI-oplossingen. Dan is een voorwaarde wel dat gebruik gemaakt wordt van de Federation Gateway.
En dat is gelijk “the highlight of the day”; Federation Services 2.0 en de configuratie daarvan. Simpel! En daarna dus Single Sign On, naar alle Office365 producten, gewoon met de eigen AD Credentials. Zaken als password policies en synchronisatie zijn dan overbodig.
Dag 2
Een groot deel van de dag stond in het teken van Security en Compliance. Er heerst in de markt nog veel scepsis over het onderbrengen van (mail)data in een Microsoft Datacenter. “Veiligheid is een gevoel”.
Interessanter vond ik het deel over migratie en coexistence. Rich Coexistence betekent dat er on-premises 1 Exchange 2010 Server achterblijft, je kunt vanuit de Management Console de Online Mailboxen beheren, inclusief Transport Rules, Mailbox Policies en noem maar op.
Of de optie om de dagelijkse mailbox on-premises te houden maar de Archives Online onder te brengen.
Zo zijn er vele scenario’s denkbaar en zal er altijd wel eentje passend zijn voor een bepaalde klantsituatie.
Voor mensen met een BPOS en/of Exchange 2010 achtergrond is het allemaal goed te volgen hier, voor velen gaat het echter veel te snel en veel te veel info.
Dag 3
Vandaag heel veel “techniek” over Federated Identity en Federated Services. Hoe zet je nou “rich-coexistence” op. De voordelen van rich-coexistence zijn met name voor wat grotere organisaties zeer interessant; feitelijk de complete feature set van Exchange 2010 SP1. Hetgeen met een cutover migratie (alles naar Exchange Online) niet het geval is.
Veel AD, Pwershell, Authenticatie en Certificates kwam in rap tempo voorbij. Dat werd allemaal nog meer toen Lync erbij betrokken werd; de echte Unified Communications scenario’s.
Lync2010 is Full-Blown beschikbaar als Online Service behalve dan PSTN-integratie, d.w.z. als afnemer moet je wel zelf een (aantal) telefoonlijnen hebben. Live Meeting komt te vervallen en is geintegreerd in Lync, ook wat betreft de Client.
Zoals gezegd, de hele configuratie is niet echt makkelijk maar binnen Nebula bijvoorbeeld is het wel makkelijk reproduceerbaar, alles kan immers met Powershell gescript worden en met Opalis geregiseerd.
Dag 4
Deze dag stond stond grotendeels in het teken van SharePoint. SharePoint krijgt een enorme boost ten opzichte van de aanbieding in BPOS waar het meer Windows SharePoint Services was.
Vrijwel de gehele feature set van wat er met SharePoint 2010 On-Premises mogelijk is, kan ook met SharePoint Online.
Goeie demo’s over Customization:
1. Vanuit de webbrowser: themes, master pages, navigation, webpparts etc.
2. Met SharePoint Designer: workflows (eerst in Visio!), StyleSheets, Simple Solutions
3. Visual Studio 2010: voor het echte .NET programmeerwerk.
De laatste sessies gingen over de migratie van BPOS naar Office365. Daar zitten voor de klant wel een paar haken en ogen aan. Zo wordt Office 2003 niet ondersteund, de Office Communicator 2007 R2 en de Sign In tool moeten van clients verwijderd worden. De URLs voor OWA en Mobile Devices veranderen!
Voor SharePoint en Exchange krijgen klanten een aantal Pilot Accounts tot hun beschikking om te testen of alles naar behoren functioneert. Ze krijgen een voorstel voor een transitie-weekend maar kunnen dat uitstellen (niet naar voren schuiven).
De feitelijke transitie gebeurt verder in de Datacenters van Microsoft zonder onderbrekeing van Mailflow. SharePoint Sites zijn max. 48 uur “read-only”.
De grooteste winst voor BPOS klanten is te behalen door gebruik te gaan maken van SSO door middels van Identity Federation.
Hello world!
Welcome to WordPress.com. This is your first post. Edit or delete it and start blogging!
De Cloud? Oh, De Server en Het Netwerk!
Cloud? Cloud! – Gewoon De Server en Het Netwerk –
Ja, ja, we moeten naar de cloud! Zeggen we, vinden ze, roept men. Waarom? Waarom niet? Wat is er daar te halen dan? En hoe gaan we daar komen?
Vooralsnog constateer ik dat Cloud voor velen alleen maar een modewoord is. Met als aanhangels een aantal ingewikkelde termen als SaaS, PaaS, Iaas en meer van zulks. Laat ik een een poging wagen om een en ander te ontrafelen, in perspectief te brengen zodat het allemaal weer wat simpeler lijkt.
Een gemiddelde eindgebruiker gaat er, als de technici goed hun werk doen, niets van merken behalve dan dat nieuwe diensten sneller beschikbaar zullen komen. En, het zal voor de eindgebruiker nog minder gaan uitmaken waar vandaan of vanaf welk apparaat hij of zij de applicatie gaat benaderen. Anytime, Anyplace, Anywhere. Als de gebruiker zich kan authenticeren dan heeft de gebruiker direct toegang tot al z’n applicaties en bijbehorende datasets.
De gemiddelde eindgebruiker anno 2010 heeft waarschijnlijk nu ook al geen flauw benul waar die applicaties en datasets vandaan komen. De Server. Dat gaat alleen nog maar op voor het kleinere MKB en thuis. De Server bestaat niet meer, evenmin als Het Netwerk. De opvolger van De Server en Het Netwerk is/was het externe Datacenter, hoewel menig gebruiker nog steeds spreekt over De Server en Het Netwerk.
Van de volgende stap heeft de gebruiker al helemaal geen weet; shared hosting. Het serverpark en de onderliggende hardware is niet meer eigendom van de zaak maar wordt gedeeld met andere organisaties. Dus noemt de gebruiker het nog immer De Server en het Netwerk.
Als we nu nog een stap verder gaan, teneinde de resources effectiever te benutten, dan is verdergaande schaalvergroting niet meer dan logisch. Het outscalen van datacenter naar de cloud. En de gebruiker zal blijven spreken over De Server en Het Netwerk.
Een gemiddelde organisatie gaat er, als de technici hun werk goed doen, veel van merken. In de portemonnaie wel te verstaan. Geen investeringen meer in dure hardware en software en alles wat er bij komt. Een basis tarief en een variable tarief, net zoals we dat al tientallen jaren kennen met telefonie. De toestellen of apparaten kunnen gekocht of gehuurd worden. Plug it in and switch it on.
Ook salariskosten voor de IT-afdelingen zullen aanzienlijk naar beneden gaan, De Server bestaat immers niet meer evenmin als Het Netwerk. Geen installatie, geen configuratie, geen onderhoud, geen kosten.
Kom ik uit bij mij en mijn vakgenoten; IT’ers. Eerlijk gezegd vind ik het wel prima, ik heb genoeg servers, clusters en netwerken gedaan. Tijd om de "C" weer terug te brengen in ICT. Op Communicatie gebied is nog veel te doen……
Maar zonder gekheid, collega’s, bereid je voor op een flinke verschuiving in de aard van je werkzaamheden. Waar je vandaag de dag je boterham mee verdient daar verdien je over 5 jaar geen droog brood meer mee.
Vergelijk het maar met een jaar of 10 geleden, toen liepen we nog met diskjes langs de werkplekken, dat doen we allang niet meer, dat is ingehaald door de technologische vooruitgang. Zo gaat dat nu ook, maar dan sneller, met onze huidige werkzaamheden. Onze Server en Ons Netwerk bestaat niet meer.
Wat er de komende jaren gaat gebeuren is een grote verhuizing. Naar de Cloud. Services, applicatie, datasets, storage, allemaal in de Cloud. Een groot virtueel Datacenter. De theorie van de schaalvergroting gaat dat afdwingen, prijstechnisch is het niet vol te houden alles in eigen beheer te houden. Die komende jaren "lijken" nog wel op wat we nu doen; migraties. En dat is een interessante markt. Want IEDEREEN moet naar de Cloud, zo niet, dan prijs je jezelf, in welke bedrijfstak dan ook, volledig uit de markt. We gaan dus al die lokale servertjes en netwerkjes uitfaseren…… van lokaal, via datacenter, via shared, via hybride naar uiteindelijk de Cloud.
Wat voor techneuten overblijft is Application Delivery en ontwikkelaars zullen voorlopig het werk nog steeds niet aan kunnen, op het platform in de Cloud moeten er natuurlijk applicaties komen die gebruik maken van datasets. Het einde daarvan is nog lang niet in zicht.
Virtualisatie issues
Virtualisatie, Context en Content, Training
Bij klanten komen we nog wel eens tegen dat ze willen virtualiseren omdat ze problemen hebben met hun dagelijks beheer en veranderingen in hun IT-omgeving. Natuurlijk is virtualisatie een mooi middel maar het zal niet zomaar alle problemen oplossen, integendeel, bestaande problemen kunnen ook erger worden.
Gebrek aan kennis
Er is veel nieuwe kennis nodig bij het beheren van een gevirtualiseerde omgeving. Je kunt daar pas aan beginnen als de kennis om de niet-gevirtualiseerde omgeving te beheren op niveau is. Denk daarbij aan standaard Active Directory beheer, beveiliging, Disaster Recovery en dergelijke. Deze vormen van beheer blijven namelijk in een gevirtualiseerde omgeving gewoon bestaan. Regelmatig liggen de oorzaken van de problemen nou juist daar en biedt virtualisatie van de omgeving daar dan zeker geen oplossing voor. In een gevirtualiseerde omgeving zullen deze bestaande problemen misschien zelfs duidelijker de kop op steken.
Het samenspel tussen alle verschillende componenten vraagt om meer dan vaardigheden alleen, kennis van dat samenspel is essentieel. De standaard vaardigheden zijn, technisch gesproken, allang achterhaald, servers installeren is tot een "lite-touch" geautomatiseerd fenomeen verworden.
Juist omdat op een virtualisatie-platform zeer makkelijk nieuwe servers zijn uit te rollen is het van groot belang om de context in de gaten te houden. Voorheen stuitte het uitrollen van nieuwe servers op allerlei vertragende logistieke processen. Nu is het met een paar muisklikken voor mekaar.
Maar wie heeft er nog overzicht over alle rollen en functies van al die servers? Wie beheert ze waar het gaat om patchmanagement, documentatie, back-up, licenties e.d.? Het gevaar loert dat er een heleboel eilandjes, brokjes "content" ontstaan die zonder context iets staan te doen. Hierdoor kan het steeds moeilijker worden om een wens of eis van de organisatie in te kunnen willigen, er is een Gordiaanse knoop ontstaan. En dat was nou net niet de bedoeling van het hele gebeuren rond server virtualisatie.
De specifieke kennis waar gebrek aan is, is de kennis die er nodig is om de vraag van de organisatie te vertalen naar een technische mogelijkheid, in eerste instantie dus nog niet eens een oplossing maar een mogelijkheid, een concept. Een blik die in staat is om de verschillende onderdelen in een ruimer perspectief te beschouwen.
Scholing
In plaats van een sluitpost op de begroting (van een project) zou scholing het startpunt moeten zijn (hier spreekt een Trainer/Consultant en ook Bedrijfseconoom). Ik heb meer dan genoeg prachtige state-of-the-art hardware en software gezien die precies hetzelfde staan te doen als 15 jaar geleden op het Novell 3.12 platform. Zonde.
Training stopt niet bij het bijbrengen van vaardigheden, training gaat nou juist over context.